“Weet je wat ‘shark’ is in English?” klinkt het door de auto. “Nou, verras me”, reageer ik met een glimlach. Het is een doordeweekse dag en ik heb Julian net van school opgehaald. “Shark is papa“, steekt hij van wal. “Dolphin is pomboo. En seal is silli“, zegt hij trots. Hij haalt nog wel eens Engels en Swahili door elkaar dus ik weet wat hij bedoelt. Maar of het klopt, betwijfel ik ten zeerste. “Ach, je bent zelf silly!”
Eenmaal thuis testen we zijn opgedane Swahili kennis bij de huishoudster en nanny. Hun gezichten veranderen in een groot vraagteken en ze kunnen de woorden duidelijk niet plaatsen. Maar Google kent ze wél en deze 4-jarige jongen blijkt dus wel degelijk gelijk te hebben. Hij heeft woordjes geleerd die zij niet eens kennen. En het is niet ondenkbaar dat dit voor meer woorden geldt… wat betekent dat hun vocabulaire veel beperkter moet zijn dan dat van ons. Het duurt even voordat deze wetenschap tot me doordringt.
Naar aanleiding van dit voorval is het misschien wel interessant om wat meer te vertellen over het basisonderwijs in Tanzania. Want zowel het onderwijssysteem in Nederland, ondanks alle protesten, als de internationale scholen hier zijn op geen enkele manier te vergelijken met de nationale basisscholen die in handen zijn van de overheid.
Gratis onderwijs
In Tanzania begint de leerplicht met 7 jaar. Het land kent daarnaast een van de hoogste aantal inschrijvingen in Afrika voor de basisschool. Werden er in 2000 nog slechts 59% van alle kinderen tussen de 7 en 13 jaar aangemeld, in 2011 was dit al 94%! Een enorme stijging die te danken is aan het feit dat in 2001 de Tanzaniaanse overheid het schoolgeld heeft afgeschaft en het basisonderwijs dus grotendeels gratis heeft gemaakt.
Klinkt positief zou je zeggen. Helaas is tijdens deze groei het aantal scholen, lokalen en onderwijzers ver achtergebleven, met als gevolg dat lokalen uitpuilen. Gemiddeld zitten er 66 leerlingen in een klaslokaal en is het geen uitzondering dat er twee of drie kinderen één tafeltje delen. Ook is er een tekort aan lesmateriaal; slechts een op de vijf leerlingen beschikt over een tekstboek.
Een bekende vertelde me nog niet zo lang geleden dat ze een school had bezocht waar het lokaal was opgedeeld. De kinderen aan de linkerkant moesten naar de leraar links luisteren en de aantekeningen op de linkerkant van het schoolbord overnemen. De rechterkant werd geacht zich enkel te focussen op alles wat zich rechts afspeelde. Je hoeft geen hooggeleerde te zijn om te beseffen in hoeverre dit überhaupt werkt voor jonge kinderen.
Tekort
Behalve het extreme tekort aan leerkrachten is ook de kwaliteit van het onderwijs op de staatsscholen bedroevend laag. Docenten krijgen hun toch al lage lonen onregelmatig en vaak maanden te laat betaald. Met het beperkte budget zijn scholen nauwelijks in staat om de gebouwen te onderhouden of vernieuwen, lesmateriaal aan te schaffen of extra leerkrachten in te huren. Dat kinderen kilometers naar school lopen om er uiteindelijk geen leraar aan te treffen, gebeurt regelmatig en ook het controleren of de leerlingen de verplichte stof wel hebben gezien voor ze aan het examen deelnemen is bijzaak. Voor veel kinderen eindigt het onderwijs dan ook na de basisschool; amper 50% van de leerlingen stroomt door naar het middelbaar onderwijs.
Nog een aantal feiten op een rijtje:
- Iets meer dan de helft (54%) van alle leerlingen slaagt voor het basisschool examen
- Gemiddeld heeft één leraar 49 kinderen onder zijn hoede
- 56% van de leraren in het basisonderwijs heeft zelf het middelbaar onderwijs niet afgemaakt
- Voor iedere 50 kinderen is er 1 latrine (wc) beschikbaar
Kinderspel
Geen wonder dus dat mensen in onze omgeving niet weten wat een dolfijn of haai is. Mits je op Zanzibar woont, is het eigenlijk ook niet belangrijk om dit te weten. Maar het onderwijs is geen kinderspel. Net zoals er in Nederland aandacht voor het onderwijs gevraagd wordt, is het ook hier de hoogste tijd dat de overheid er geld en moeite insteekt. De afschaffing van het schoolgeld voor de basis- (en inmiddels ook middelbare) scholen is een belangrijke stap in de goede richting. Maar dan moet ook de kwaliteit gewaarborgd blijven. Zodat de toekomstige generatie niet alleen leert wat een dolfijn of zeehond is, maar de kans krijgt om ze ooit in levende lijve te zien!
ik zoek een school in tanzania waar mijn dochter 9j eventueel naar school zou kunnen gaan als we geemigrerd zijn
Dag Sarah, Tanzania is groot maar er zijn verschillende goede (internationale) scholen te vinden in de omgeving van Arusha en Dar es Salaam. Onze kinderen zitten op Kennedy House School (Arusha), en persoonlijk had ik geen betere school voor ze kunnen wensen. Succes met de zoektocht!
de beste scholen in tanzania, arusha zijn kikatiti en ngorarika