Het land dat Afrika heet

We hebben allemaal vooroordelen. Soms positief, soms negatief. Over mensen, over landen, over een ‘bepaald slag volk’.  En zeker over Afrika heersen er veel misverstanden.

Hoe vaak wordt er over gesproken over “Afrika” zonder een land te noemen? Iets waar ik me trouwens ook schuldig aan maak. 🙂 En hoe vaak link je, bewust of onbewust, beelden van armoede, droogte en oorlog aan “Afrika”? Terwijl Afrika het tweede grootste continent van de wereld is. Sterker nog, wist jij dat qua oppervlakte de VS, China, India én bijna geheel Europa in Afrika passen?!

4 Vooroordelen over Afrika

1. Onveiligheid en criminaliteit

“Is het er wel veilig?” Dat is over het algemeen één van de eerste vragen die gesteld worden wanneer ik vertel dat ik in Afrika woon. Op de een of andere manier worden oorlog en onrust direct met Afrika verbonden. Terwijl zelfs de meest traditionele vakantiebestemmingen in Europa plotseling niet langer meer veilig blijken te zijn.

Een van de oorzaken is zonder twijfel het gebrek aan kennis. Onbekend maakt onbemind. Maar nog belangrijker is wellicht de negatieve berichtgeving in de media, die vaak een beperkt en eenzijdige beeld van het continent schept.

Onlangs is een overzicht verschenen van de “Meest gevaarlijke landen ter wereld“. De top 3 wordt, niet verrassend, bepaald door Syrië, Irak en Zuid-Soedan. Nederland heeft een veilige nummer 143, maar ook Tanzania  staat niet hoog in de lijst: 106, achter landen als Thailand, Marokko en Griekenland. Het veiligste land ter wereld zou IJsland zijn. Maar natuurlijk is alles relatief.

Natuurlijk moet je op reis je gezond verstand gebruiken en alert zijn. Dat geldt voor elke stad in de wereld. Maar in het relatief kleine en rustige Arusha voelen wij ons volkomen veilig. Dus laat je niet afschrikken door wat anderen van een bepaalde bestemming denken of wat er allemaal niet zou kunnen gebeuren op reis. Leer het land kennen, geef het een eerlijke kans en sta open voor contacten met de lokale bevolking. Grote kans dat je positief verrast en met prachtige ervaringen naar huis gaat!

2. Enge ziektes

Enige tijd geleden werd Afrika getroffen door een ernstige ebola-uitbraak. Dat het slechts enkele landen in westelijk Afrika betrof was minder bekend. Plotseling leek op op safari gaan naar Oeganda of Tanzania toch een zeker risico met zich mee te brengen en werd Afrika voor de zekerheid even helemaal gemeden. Terwijl een stad als Kampala of Arusha in werkelijkheid verder weg lag van het door ebola getroffen gebied dan Madrid of Londen!

3. Armoede

Wie kent het beeld niet: een sterk vermagerd kindje met zielige grote ogen, eenzaam en alleen op een dorre vlakte. Dit soort foto’s worden getoond met één enkele reden: het opwekken van een nationale golf van medelijden en daarmee zoveel mogelijk sponsoren trekken. Want, geven NGO’s eerlijk toe, het plaatje van het hongerige jongetje ‘verkoopt’ nu eenmaal.

Helaas versterkt dit de eenzijdige berichtgeving in de media alleen maar. Afrika lijkt onlosmakelijk met ontwikkelingshulp en armoedebestrijding verbonden. Terwijl de meeste kinderen hier helemaal geen honger hebben. Neem Oeganda, dat ongekend groen én vruchtbaar is. Voedsel is hier in overvloed want dankzij de ligging midden op de evenaar kunnen gewassen het hele jaar door verbouwd worden. Bovendien liggen 5 van de 10 economisch snelst ontwikkelende landen in Afrika.

Oeganda

Regelmatig rijden we door kleine dorpjes en zien we hoe kinderen uitbundig achter een wiel aanrennen of met z’n allen langs de weg spelen. Ze mogen dan misschien geen iPad of Wii spelcomputer hebben, maar maakt ze dat arm? Op zo’n moment bedenk ik me dat deze kinderen misschien wel gelukkiger zijn met hun ene blikken autootje dan hun leeftijdsgenootjes voor wie de halve speelgoedwinkel is leeg gekocht.

Tegenwoordig bestaan er veel discussies over ontwikkelingshulp in Afrika en of het wel zinvol is. Op de lange termijn zou het de ontwikkelingslanden namelijk nog meer afhankelijk maken van het Westen. Ook het populaire vrijwilligerswerk, waarbij jonge blanke meiden als ‘reddende engel’ in een weeshuis gaan werken, roept steeds meer kritiek op. Maar daarover meer in andere post.

4. Communicatie

Onverharde wegen, gebrek aan stromend water, beperkte stroomvoorzieningen… Als dat bij Afrika hoort dan zullen de communicatiemiddelen ook wel schaars zijn. Het tegendeel is waar. Landen als Tanzania en Oeganda beschikken over een uitgebreid telefoonnetwerk en ook internet is vrijwel overal verkrijgbaar. Oké, misschien niet als je in je tentje midden in de Serengeti zit. Maar wie wil daar nu gestoord worden door zijn telefoon?

Tanzanianen hebben misschien geen koelkast of een tv, maar aan een mobieltje ontbreekt het ze niet. Zelfs de Maasai, die in hun traditionele kleding het vee hoeden, wandelen rond met een telefoon aan hun oor. En als het even kan beschikken ze ook nog over twee, drie of het liefst vier verschillende nummers. Allemaal van verschillende providers, zodat ze waar dan ook bereikbaar zijn en goedkoper met elkaar kunnen bellen.

Zelfs het bankieren lijkt hier in Oost-Afrika vooruit te lopen op onze technologieën. Het grootste mobiele betaalsysteem ter wereld is opgezet in Kenia, ook wel bekend als M-Pesa, waarmee de lokale bevolking elkaar eenvoudig geld via hun mobiel kunnen sturen. Miljoenen inwoners betalen zo de huur, het schoolgeld of sturen hun familie kleine tegoeden. Geen internet of luxe smartphone komt hier aan te pas. Afrika mag dan wel in sommige aspecten achterlopen, de tijd van postduiven is hier zeker ook voorbij!

Kortom, het beeld dat de gemiddelde Westerling van Afrika heeft is op z’n zachtst gezet eenzijdig. Terwijl het zo’n veelzijdig en kleurrijk deel van de wereld is. De enige tip die ik nog voor je heb, is het zelf te ontdekken. Karibuni!